Hareket Ordusu

Hareket ordusu, 19 Nisan 1909 yılında İttihatçıların o dönemde olan 31 Mart Vakasını bastırması için Selanik'ten Mahmut Şevket Paşa komutanlığında ve Mutafa Kemal'in kurmay başkanlığında İstanbul'a gönderdikleri orduya denilir. Hareket ordusu, II. Meşrutiyetin ilanından 9 ay sonra İstanbul'da bir gericilik hareketi oluşmuştur. 13 Nisan 1909'da yani Rumi takvimde 31 Marta rastlayan bugün başlayan bütün ayaklanmaların üstüne, İttihat ve Terakki Fırkası Meşrutiyeti kurtarmak için Selanik'te bir miting düzenlemişti. Bu mitingde Meşrutiyet için gönüllü kayıtları yapılarak, meydana gelen kuvvetlere Hareket Ordusu adı verilmiştir. Bu hareket ordusunun kumandanı Mahmut Şevket Paşa, kurmay başkanı kolağası da Mustafa Kemal'di. Hareket ordusu daha sonra 24 Nisan'da İstanbul'a gelerek II. Abdülhamit'i tahttan indirdi ve bu olayı hazırlayanların başlıca kişilerini idam ettirdi.

1908 yılında Temmuz ayında II. Meşrutiyet ilan edilmiştir. Fakat bu durum ülkedeki tansiyonu düşürmek yerine daha bile yükseltmiştir. Aşırı din önderlerinin 'Din elden gidiyor. ' propagandası ile yenilikleri bahane etmişlerdir. Bunların yanında kışkırtıcı bir grubun o bölgede hüküm süren yabancı bir istihbarat teşkilatlarını kışkırtması üzerine, tansiyon daha bile yükselmiştir. II. Meşrutiyetin sebebi olan İttihat ve Terakki Cemiyeti üyelerinin artık devlette ve devlet işlerinde söz sahibi olması ile ve muhalif kesim olan aşırı dinci görüşe mensup bazı gazetecilerin o dönem içerisinde öldürülmeleri fitili daha da ateşlendirmiştir. 12 Nisanı 13 Nisana bağlayan gecede, Osmanlı Devleti'nin Başkenti olan İstanbul'da Taksim Kışlasındaki Avcı Taburuna bağlı olan İttihat ve Terakki muhalifi askerleri Heyeti Mebusan'ın önünde toplanarak isteklerini çok sert bir şekilde dile getirmişlerdir. Bu olayın 31 Mart Olayı diye adlandırılmasının nedeni isyanın başladığı tarihin Rumi takvimde 31 Mart 1325'i gösteriyor olmasından dolayıdır. Bu dönemde olaylar sadece bunlarla sınırlı kalmayıp, halkın bir bölümünün desteğini de alarak isyancılar çeşitli yağmalamalar, yaralamalar, devlet görevlilerini linç etme ve İttihat ve Terakki Cemiyetine mensup olan bazı üyeleri bile öldürmüşlerdir.

Bu yaşanan olayların üstüne Sultan II. Abdülhamid'in kardeş kanı dökülmemesi üzerine isyanlara müdahale etmeyip, izin vermeyerek İttihat ve Terakki Cemiyetini harekete geçirmiştir. İttihat ve Terakki Cemiyeti, Selanik'te bulunan Osmanlı Devleti'nin 3. Ordusunu İstanbul'daki isyanları bastırması amacı ile İstanbul'a doğru yola koyulmaları emrini vermiştir. 3. Ordu Hüseyin Hüsnü Paşa komutasında yola koyularak, Selanik Redif Fırkası'nın Kurmay Başkanlığına da Mustafa Kemal getirilmiştir. 3. Ordu'nun İstanbul'a gelmesinden önce Heyeti Ayan ve Heyeti Mebusan üyeleri Yeşilköy'de toplanarak, bu girişimin meşruluğunu onaylamışlardır. Tarih kitaplarında artık Hareket Ordusu olarak adlandırılacak 3. Ordu Edirne ve Selanik'ten yola çıkmıştır. Mirliva Mahmut Şevket Paşa komutasında 19 Nisan 1909 yılında Osmanlı Devleti, isyanın olduğu yere Başkent İstanbul'a girmişlerdir. Mustafa Kemal ordunun İstanbul'a girdiği gün bir bildiri yayınlamıştır ve böylece isyan kısa sürede bastırılarak, isyanın başını çeken mensup kişiler idam edilmiştir.