Bitkilerde Hareket
Bitkilerde Hareket, Canlı varlıklardan olan bitkiler, insanlar ve hayvanlar gibi yer değiştirme hareketi yapamazlar. Bitkilerin diğer canlılar ile olan etkileşimi daha farklıdır. Bitkiler toprağa bağlıdır ve yer değiştirme yerine durum değiştirme hareketi yaparlar. Bitkilerde hareket iki ana başlık altında incelenir; nasti hareketi ve tropizma hareketidir.
Bitkilerde Nasti Hareketi (Irganım): Bitkilerde nasti hareketi uyartının yönüne bağlı olmadan gerçekleşir. Nasti hareketi, asimetrik büyüme ya da asimetrik turgor değişimleri ile oluşur. Nasti hareketi kendi içinde uyarıcı etmene bağlı olarak gruplar halinde incelenir.
Fotonasti (Işık ile irkilme); Işığın etkisi ile ortaya çıkan bitkide nasti hareketidir. Bir ışığa yönelim hareketidir denilebilir. Sarmaşık çiçeğinin gündüz açılıp gece kapanması, akşam sefası bitkisinin karanlık ortamda çiçeklerini açması örnek olarak verilebilir.
Termonasti (Sıcaklık ile irkilme); Sıcaklığın etkisi ile meydana gelen bitkide nasti hareketidir. Çiğdem çiçeğinin sıcak ortamda açılması soğuk ortamda kapanması, lale bitkisinin sıcak ortamda açması örnek olarak verilebilir.
Sismonasti (Dokunma ile irkilme); Dokunma ya da sarsıntı ile oluşabilen bitkide nasti hareketidir. Sismonastinin nedeni asimetrik turgor değişimidir. Küstüm otuna dokunulduğu zaman yapraklarını aşağı sarkıtır, böcekçil bitkiler yakalanma organına konan böceği kapması örnek olarak verilebilir.
Bitkilerde Tropizma Hareketleri: Oksin hormonunun asimetrik dağılımı ile asimetrik büyümenin oluşumudur. Tropizma hareketi uyaranın yönüne bağlı olarak değişir. Tropizma hareketi eğer uyaran ile aynı yönde ise pozitif tropizma, uyaran ile farklı yönde ise negatif tropizma olarak tanımlanır. Tropizma hareketleri kendi içinde gruplara ayrılır.
Fototropizma (Işığa yönelim); Işık uyaranına karşı olan harekettir. Bitki gövdesinde pozitif (+) fototropizma ve bitki kökünde negatif (-) fototropizma görülür. Pencere önüne konulan bir bitkinin güneşe yönelmesi, hardal bitkisinin köklerinin su içinde gelişmesi örnek olarak verilir.
Geotropizma (Yerçekimine yönelim); Bitkilerin yer çekimine karşı verdikleri tepkidir. Genel olarak bitki gövdesinde negatif (-) geotropizma ve bitki kökünde pozitif (+) geotropizma görülür.
Hidrotropizma (Suya yönelim); Bitkinin su içerene yere ya da nemin bulunduğu yere yönelmesidir. Özellikle bitkinin kökü yerçekimi ve su farklı tarafta olsa dahi suya doğru yönelir.
Kemotropizma (Kimyasal maddeye yönelim); Bitki organlarının kimyasal uyartılara karşı verdikleri tepkidir. Acı bakla bitkisinin kökleri amonyum fosfata karşı pozitif kemotropizma ve sodyum klorür bileşiğine karşı ise negatif kemotropizma özelliği gösterir.
Travmatropizma; Bitkide yara olan kısmın zıttı yönüne doğru büyüme göstermesi olayıdır.
20.01.2024 06:26:59
Bitkilerde Hareket ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
