Bağlantısızlar Hareketi, İkinci Dünya Savaşından sonra bir kısım bağımsızlığını yeni kazanan ülkelerin girişimleri ile başlatılan bir harekettir. İlk kez Endonezya'nın Bandung kentinde toplanan 29 devletin bloklaşan güçler karşısında ayakta kalabilmek için birlikteliğe ihtiyaçları olmasının getirdiği bir yerde mecburiyetten 1955 yılında başlayan harekettir.
Bağlantısızlar Hareketi: İlk toplantıda Asya-Afrika Konferansı ismi ile toplanmıştı. Daha sonraki gelişmelerle bu birliktelik Bağlantısızlar Hareketi olarak adlandırılmıştır. Bağlantısızlar Hareketi, ABD'nin başını çektiği NATO çerçevesinde Batı, SSCB'nin başını çektiği Doğu blokları arasında kalmamak onların oluşturduğu nükleer silahların gölgesinden uzaklaşmak bir bloğa aidiyet oluşturmak için ortaya çıkmıştı. İlk toplantıda Batı Bloğunun temsilcisi olarak Türkiye, Doğu Bloğunun temsilcisi de Çin gibi görülmekteydi. İlk toplantıda Endonezya, Hindistan ve Birmanya gerçek bağlantısızlığı savunurken, Seylan ve Pakistan ise Batı Bloğunu savunmuşlardır. Yapılan görüşmeler sonunda bir çerçeve etrafında birleştirilerek bir deklarasyon yayınlanmıştır.
Bağlantısızlar Hareketinin İlkeleri
Konferansa Türkiye'nin batı yanlısı ve komünizm karşıtı hararetli görüşleri karşısında İngiliz sömürüsünden henüz kurtulmuş olan Hindistan'ın komünizm ya da anti-komünist grupların kendileri bağlamadığını bunlardan uzak durulması gerektiği çekişmesi damga vurmuştur.
Konferansta farklı görüşe sahip ülkelerin farklı isteklerinin arasında uzlaşı sonunda beş ilke etrafında görüş birliğine varılmıştır. Bu ilkeler:
- Askeri ittifaklara katılmama
- Başka devletlerin askeri üs kurmalarına izin vermeme
- Siyasi bağımsızlık
- İkili ittifaka girmeme
- Milli kurtuluş savaşlarını destekleme
İlk konferanstan sonra özellikle Afrika'da birçok değişimler meydana gelmiştir. Bu gelişmelerle ortaya yeni bağımsız devletler çıkarmıştır. Bağlantısızlar ikinci konferanslarını Mısır ve Yugoslavya'nın girişimleri ile 1961 yılında Yugoslavya'nın Belgrad şehrinde yapmışlardır. Bağlantısızlar Hareketi yeni bir ivme kazanmıştır. Bloklar arasında kalmayarak dünya barışı için girişimlerde bulunmuşlardır. Afrika Birliğinin Kuruluşu ile biraz daha ikinci planda kalmasına rağmen 2006 yılına kadar belli aralıklarla toplanarak işbirliğini geliştirmeye çalışarak Soğuk Savaştan uzak durmaya çalışmışlardır. SSCB'nin 1990'larda dağılması ile eski hararetini yitirmiştir.
